مناطق نفوذ و ساختار قدرت تروریست‌های داعش در گزارش فرانس پرس

مناطق حضور این گروه و تقسیم بندی‌های آن به شرح زیر است:

•  25 ولایت در سرزمین خلافت:

گروه داعش 29 ژوئن پس از حمله گسترده به عراق که موجب سیطره این گروه بر مناطق وسیعی در شمال و غرب عراق شد، برپایی خلافت اسلامی را اعلام کرد. این خلافت شامل سرزمین های تصرف شده و مناطق دیگری در سوریه است که از قبل در کنترل این گروه بود. هم اکنون گروه داعش به طور مستقیم یا از طریق گروه هایی که با آن بیعت کرده اند در 9 کشور جهان به ویژه سوریه، عراق، مصر و لیبی حضور دارد. این گروه هنوز به اعلام بیعت بوکوحرام واکنش نشان نداده است ولی قبلا تشکیل 25 ولایت را در 9 کشور شامل عراق، سوریه، لیبی،‌ مصر، یمن،‌ الجزایر، عربستان، افغانستان و پاکستان اعلام کرده بود. عراق که خاستگاه داعش محسوب می شود ده ولایت دارد که بیشترین ولایت را در خود جای داده است و پس از آن سوریه با هفت ولایت و لیبی با سه ولایت قرار دارد. به استثنای ولایت سینا در مصر و ولایت های سوریه و عراق،‌ سایر ولایت هایی که داعش تشکیل آنها را اعلام کرده است محدود به موافقت البغدادی با بیعت گروه های جهادی کوچک در این مناطق است بدون آن که اقدامات خاصی در آنها صورت گرفته باشد.

به عقیده پیتر فان اوستن کارشناس امور گروه‌های جهادی، حدود هشت میلیون نفر در مناطق تحت سیطره داعش زندگی می کنند. وی می افزاید در لیبی، مناطق تحت کنترل داعش وسیع نیست و جهادی ها کنترل کامل این مناطق را در اختیار ندارند. اما لؤی الخطیب پژوهشگر مرکز کارنگی ارزیابی محدودتری دارد و می گوید در مناطق تحت سیطره داعش بین شش تا هفت میلیون نفر زندگی می کنند.

• شمار جنگجویان:

به عقیده الخطیب، ارزیابی دقیق از تعداد جنگجویان عضو گروه داعش بسیار دشوار است. وی می افزاید، منابع معتبری برای اعلام دقیق این رقم وجود ندارد. به گفته الخطیب، این گروه غیرکلاسیک، درگیر جنگ غیرکلاسیک شده است و احتمالا تعداد جنگجویان به هشتاد هزار نفر می رسد که بیست هزار نفر آنها خارجی هستند. اما از نظر فان اوستن، گروه دولت اسلامی بین شصت تا هفتاد هزار جنگجو دارد هرچند ارائه ارزیابی دقیق در این باره دشوار است. اکثر این جنگجویان در سوریه و عراق حضور دارند. فان اوستن تعداد جنگجویانی را که در لیبی با داعش بیعت کردند بین یکهزار تا دوهزار نفر تخمین می زند. در مقابل، دالیا غانم یزبک کارشناس مرکز کارنگی در خاورمیانه آمارهای بسیار پایین‌تری ارائه می کند. او می گوید: تعداد جنگجویان داعش حداکثر 25 هزار نفر است. وی تاکید دارد باید از مبالغه کردن در ارزیابی تعداد آنان خودداری کرد زیرا این کار، تبلیغی برای آنان است.

• توان مالی داعش:

تعیین توان مالی گروه داعش که امکانات اقتصادی مناطق تحت سیطره خود از جمله میدان‌های نفت و کشتزارها را در کنترل گرفته است دشوار است. نفت یکی از منابع اصلی درآمد این گروه محسوب می شود که از چاه های نفت در سوریه و عراق استخراج می شود. فان اوستن می گوید: آنها به شکلی گسترده از فروش نفت به هرکس که خریدار آن باشد کسب درآمد می کنند. در ماه اکتبر دیوید کوهن که در آن زمان معاون وزیر خزانه داری آمریکا در امور مبارزه با تروریسم بود گفت داعش از فروش نفت دو میلیون دلار در روز درآمد دارد. ولی برخی کارشناسان معتقدند این رقم بزرگنمایی شده است. الخطیب می گوید گروه داعش حداکثر بین 50 تا 60 هزار بشکه نفت در روز تولید می کند که صرفا برای تامین سوخت مورد نیاز مناطق تحت کنترل آن کافی است. وی افزود، درآمد حاصل از قاچاق آثار تاریخی و فروش آن و مالیات های تحمیل شده بر بازرگانان محلی برای حفظ کسب و کارشان را باید به درآمد داعش افزود. همچنین این گروه مقدار زیادی پول نقد را در مناطقی که تصرف کرد به ویژه شهر موصل در شمال عراق تصاحب کرد. مقامات محلی می گویند گروه داعش بیش از 400 میلیون دلار را که در خزانه بانک های موصل بود به سرقت برد. غانم یزبک معتقد است پول، شاهرگی است که به داعش امکان ادامه حیات می دهد. او می افزاید: روزی که این گروه دیگر نتواند نیازهای ساکنان مناطق تحت سیطره خود را تامین کند، مردم برضد آن شورش خواهند کرد.

• ساختار سازمانی:

گروه داعش ساختاری شبیه به ساختار یک کشور ایجاد کرده است که در رأس آن ابوبکر البغدادی قرار دارد و دستیاران و فرماندهان میدانی و «والی» هر ولایتی به او کمک می کنند. مقامات ارشد داعش در قالب تشکیلات موسوم به «مجلس شورا» جمع می شوند. کارشناسان معتقدند مجالس دیگری نیز وجود دارند که به امور نظامی و امنیتی و مالی و رسانه‌ای می‌پردازند که یکی از محورهای فعالیت داعش است. به عقیده غانم یزبک، داعش به علامت تجاری جذابی مثل کوکاکولا یا مکدونالدز تبدیل شده است و قدرتی مجازی برای خود در اینترنت و یوتیوب ایجاد کرده است. وی می افزاید، داعش پس از هر شکست نظامی، تصاویر ویدئویی تکان دهنده‌ای منتشر می کند که همه از آن صحبت می کنند و به این ترتیب شکست نظامی خود را با تبلیغات رسانه ای جبران می کند.